به گزارش پایگاه خبری چالاک نیوز، در میان کوچه‌پس‌کوچه‌های قدیمی کردستان، جایی که تاریخ در آجرها تنیده و سکوت دیوارها حامل رازهای کهن است، ردپای معماری‌ای دیده می‌شود که نه صرفاً برای سکونت، بلکه برای زندگی با معنا ساخته شده است. معماری اسلامی ـ کُردی، با ریشه‌های عمیق در فرهنگ، عرفان، اقلیم و باورهای مردم، امروز نیز چون گذشته در نمای خانه‌ها، مساجد، تکایا و بازارها خودنمایی می‌کند.
سنگ و چوب، قوس و طاق، نور و سایه؛ عناصر ساده‌ای که با نگاهی هنرمندانه و ایمانی ژرف، تبدیل به ساختارهایی شده‌اند که هم زیبا هستند، هم کاربردی. این سبک معماری نه در پی تجمل، بلکه در پی آرامش است؛ آرامشی برخاسته از نظم قرآنی، توازن طبیعت و نیازهای زندگی روزمره.
مهندس ناصر سهروردی، پژوهشگر معماری بومی، می‌گوید:در معماری سنتی کُردی، مفاهیم اسلامی چون ستر، حرمت، میانه‌روی و پاکی به شکل کامل در طراحی فضاها لحاظ شده‌اند. از طراحی حیاط مرکزی تا ایوان‌های نیمه‌باز، همه بر پایه تعالیم دینی و سبک زندگی بومی شکل گرفته‌اند.
در بسیاری از شهرهای کردستان ایران از جمله سنندج، بانه، مریوان و سقز، آثار ارزشمندی از این سبک دیده می‌شود. بازار قدیمی مریوان و خانه‌های بومی اطراف دریاچه زریوار نمونه‌هایی از همزیستی طبیعی و انسانی‌اند که در آن، معماری با اقلیم و فرهنگ مردم در پیوند است.
نقوش هندسی در کاشی‌کاری‌ها، سقف‌های گنبدی، و بهره‌گیری از نور طبیعی از طریق مشبک‌های چوبی یا شیشه‌های رنگی، فقط زیبایی بصری نیستند؛ بلکه بازتابی‌اند از تلاش معماران برای نزدیکی به نور الهی و نظم آسمانی.
در این میان، شرایط جغرافیایی و کوهستانی منطقه کردستان نیز نقش ویژه‌ای در شکل‌گیری این سبک داشته است. استفاده از مصالح بومی مانند سنگ آهک، گل فشرده، چوب بلوط و گچ طبیعی، فضاهایی ایجاد کرده که هم‌ساز با طبیعت‌اند و هم مقاوم در برابر تغییرات اقلیمی.
معماری اسلامی ـ کُردی، فراتر از ظاهر، حامل هویتی جمعی و فرهنگی است. جایی که در کنار شکوه ساختار، سادگی، قناعت و روحانیت نیز دیده می‌شود. این سبک، نه در موزه‌ها، بلکه در زندگی مردم جاری‌ست.
چرا باید محافظتش کرد؟
چون معماری اسلامی ـ کُردی تجلی هویت دینی و بومی مردم این منطقه است.
چون بازسازی آن می‌تواند به رونق گردشگری فرهنگی کمک کند.
چون حفظ آن یعنی پاسداری از نسل‌ها تجربه، باور و زیبایی‌شناسی که در گذر زمان ساخته شده‌اند.
