به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی چالاک نیوز : رویکرد متأخر جنبش حفاظت شهری متمرکز بر بازآفرینی فرهنگ – مبنا است که بر اساس ظرفیتها و تواناییهای فرهنگی و دانشی هر شهر زمینه توسعه آن را فراهم میآورد و قابلیت ارزش آفرینی اقتصادی دارد. پیشرفت اقتصادی در پرتو توجه به صنایع خلاق در آحاد مردم و گروه های جامعه از جمله مسیرهای تعالی اقتصاد خلاق میباشد.
خلاقیت از پیدایش ایده های تازه و بکر با ظاهری نوآورانه و آفرینشی نوین در حوزه های فرهنگی و هنری حکایت میکند، که این ذهن خلاق، در ذات و وجود هر یک از آحاد جامعه نهفته است و نیاز به یک بستر مناسب برای شکوفایی دارد.
از طرف دیگر شهرهای یک جامعه که دربردارنده فرهنگها، آداب و رسوم و مرکز استعدادهای گوناگونی هستند، هر یک ظرفیتی خاص در برخی از زمینه های نوآورانه در اقتصاد دارند.
در واقع یک شهر مجموعه ای از عوامل به هم پیوسته اجتماعی، فرهنگی، طبیعی و نظایر آن است که یک مجموعه ی واحد در بستر شهر ایجاد کرده است.در یک تعریف جامع، شهر خلاق شهری است که دربردارنده فعالیتهای نوآورانه است.
از آنجایی که همه آحاد مردم استعداد ذاتی و نهفته دارند، هر یک در شاخهای متفاوت با دیگری، محیط میتواند زمینه ساز بروز این استعدادها و خلاقیتهای بشری باشد.
با این رویکرد، نظریه شهر خلاق توسط ریچارد فلوریدا طرح گردید که در این نظریه عصر خلاق در قالب یک انقلاب اجتماعی مهار نشدنی و رو به گسترش معرفی شده است.به باور این نظریه، جذب افراد خلاق موجب قدرتمند شدن شهرها و بالندگی اقتصادی آن می‌گردد.
طبق این نظریه نقش سرمایه انسانی که یک نیروی بالقوه و منبع نوآوری است و نیز محیط جغرافیایی مناسب به عنوان زمینه های مورد نیاز یک شهر خلاق معرفی شده اند.
ارتقاء چشم انداز برنامه ریزان شهری و مدیران، در سایه توجه به تنوع فرهنگی و خلاقیت نهفته در لایه ذهنی جامعه از آثار ایده شهر خلاق است.
همچنین ایجاد این شهرها باعث شکوفایی در حیات شهری می‌گردد که سبب افزایش پیوند هر شهر با شهرهای دیگر و افزایش مناسبات اقتصادی میان شهرها و صنایع گوناگون میشود.
در عصری که پیشرفت اقتصادی تحت لوای صنایع بزرگ صرفا نمیتواند پیشران یک کشور باشد، توجه ویژه به خلاقیت و صنایع خلاق در هر یک از شهرهای یک کشور در حال توسعه میتواند ضامن حفظ فرهنگ و اقتصاد کشور باشد.در این شهرها پیوند میان مردم، صنعت و فرهنگ در قالب صنایع فرهنگی بروز مییابد.
شبکه شهرهای خلاق که از سال 2002 در سازمان یونسکو ایجاد شده است، با هدف پیوند میان شهرهای خلاق در سطح جهان در پی افزایش مناسبات فرهنگی واقتصادی و پیشرفت و ظهور هر چه بیشتر این صنایع در جهان میباشد.
در حال حاضر 180 شهر از 72 کشور دنیا در این لیست قرار گرفته اند. در کشور ایران نیز شهرهای رشت، اصفهان و سنندج در این لیست قرار دارند.
شهر اصفهان شهر خلاق صنایع دستی و هنرهای بومی، شهر رشت شهر خلاق در حوزه غذا و شهر سنندج شهر خلاق موسیقی در نظر گرفته شده است.
در واقع شهر خلاق در تعریف یونسکو جایی است که در آن حضور فرهنگ و هنر و صنایع فرهنگی مورد توجه قرار می‌گیرد و افراد جامعه نیز در متن زندگی روزانه خود از فعالیت های خلاقانه استفاده میکنند.
براساس استانداردهای یونسکو، نوآوری و توانمندی‌های شهروندان در توسعه پایدار شهری از ویژگی‌های این شهر است.
با توجه به ظرفیت فراوان در کشور ایران بالاخص استان کردستان در حوزههای مرتبط با صنایع فرهنگی و خلاق، توجه خاص به شهرهای فرهنگ پرور کشور و رشد و توسعه اقتصاد خلاق در آنها میتواند هم در زمینه اقتصاد داخلی و هم در اقتصاد بین المللی و ورود ارز به کشور تاثیری فراوانی داشته باشد.
به عنوان مثال گردشگری یکی از شاخه هایی است که در سایه یک شهر خلاق بروز مییابد و پیوستن این شهر به شبکه جهانی آن و معرفی در بستر این شبکه می تواند سبب افزایش گردشگر و توسعه اقتصاد خلاق در این حوزه شود.
شهر سنندج از نظر فرهنگی، هنری و مذهبی جایگاه ویژه‌ای در میان مناطق کردنشین دارد تعداد هنرمندان برتر عرصه‌های مختلف فرهنگی و هنری مانند موسیقی، تئاتر وهنرهای تجسمی جایگاه عظیم تصوف و عرفان در تکایا و خانقاه‌های شهر و چاپ نشریات کردی، سنندج را به یک شهر فرهنگی با پشتوانه بالاي موسيقي تبدیل نموده است.
وقتي که در تاريخ 9 آبان 1398 شهر سنندج از جانب يونسکو به عنوان شهر خلاق موسيقي ثبت جهاني شد، شهر وارد مرحلهاي تازه از دوران گذار توسعه شد.
شخصيتهاي زيادي از جمله افراد علمي، فرهنگي، هنرمندان، بازاريان، مسئولين و عموم مردم سنندج به اين امر خطير افتخار ورزيدند به اميد اينکه اين مهم بتواند جايگاه اقتصادي و فرهنگي شهر سنندج را ارتقا ببخشد.
هر شهري وقتي که به عنوان شهر خلاق شناخته ميشود، يعني در حرفهاي نوآور بوده و ايده هاي جديدي در شهر مذکور پيدايش يافته است، که اين ميتواند عاملي براي رشد اقتصادي و توسعه شهر مذکور گردد.
سنندج از ساليان دور هميشه به عنوان يکي از مهدهاي موسيقي ايران و کردستان مطرح بوده و هنرمندان زيادي را به خود ديده است.
وقتي شهر سنندج به عنوان شهر خلاق موسيقي ثبت جهاني شد، اميدهاي تازهاي در دل جوانان و مردمان شريف اين شهر دميده شد به اين دليل که اين امر مهم بتواند براي اين شهر خلق ثروت کرده و نقش اساسي در رشد و توسعه اقتصادي اين شهر داشته و سرمايه گذاري مستقيم خارجي را روانه اين شهر کند.
يکي از ويژگيهاي مهم شهرهاي خلاق، ايجاد المانها و نمادهاي مرتبط به حوزه خلاقيت شهر بوده که ميتواند عاملي براي جذب گردشگران داخلي و خارجي باشد.
بعد از سپري شدن حدود يک سال و نيم از ثبت جهاني سنندج به عنوان شهر خلاق موسيقي، هنوز نمادها و المانهايي که بتواند در حوزه موسيقي، تمايز شهر سنندج با شهرهاي ديگر را نشان داده و اين شهر را به جهانيان نشان دهد، وجود نداشته و اين امر مهم هنوز بر روي کاغذ مانده است.
هر شهر خلاقي که در طول چهار سال نتواند استانداردهاي لازم يونسکو در حوزه خلاقيت مربوطه را داشته باشد، از ليست شهرهاي خلاق يونسکو خارج خواهد شد.
اميدوارم که شوراهاي اسلامي و شهرداري سنندج با همکاري تمامي نهادها و سازمانهاي مربوطه با برنامه ريزيهاي صورت گرفته، زمينه ايجاد و نصب نمادهاي موسيقي که تجليگاه فرهنگ و هنر شهر سنندج ميباشد را در نقاط تاثيرگذار شهر فراهم آورده و اين امر بتواند از لحاظ اقتصادي و توسعه شهري، جايگاه شهر سنندج را بهبود ببخشد.
صلاح الدين منوچهري – پژوهشگر دکتري اقتصاد شهري و منطقه اي
